ทำไมใครหลายคนถึงใช้ชีวิตแบบเดิมและรู้สึกแบบที่เคยรู้สึก (เช่น ของขึ้นง่าย ขี้น้อยใจ กังวลคิดวนเวียน พร้อมเข้าโหมดปะทะ กดดันตัวเอง รู้สึกไม่ดีพอ ชอบจับผิด ท้อง่าย รู้สึกผิดง่าย สุขไม่สุด) ทั้งที่อยากเปลี่ยนแปลงตัวเอง?
แต่ละคนมีนิสัยที่ฝังรากลึกในตัว ยิ่งรู้จักนิสัยของตัวเองเพิ่มมากขึ้นเท่าไหร่ ก็จะยิ่งค้นพบคำตอบใหม่ๆ
ผมมีนิสัยชอบคิดล่วงหน้า ด้วยการคิดถึงปัญหาที่อาจเกิดขึ้น เวลาวางแผนทำงาน
ได้ซักซ้อมในหัว เหมือนได้เตรียมใจไว้ก่อนที่ปัญหาจะเกิด
นิสัย “คาดการณ์ถึงสถานการณ์เลวร้าย (worst-case scenario)” ถูกใช้จนเคยชิน กลายเป็นความคิดอัตโนมัติฉับพลัน ที่ผุดขึ้นมาเอง โดยเฉพาะช่วงเวลาที่กังวล
นิสัยเป็นกระจกสะท้อนระบบนิเวศภายใน เหมือนภายในใจของผมเป็นใจที่อยากควบคุมทุกอย่างในชีวิต มีความกลัวในสิ่งที่เป็น unknown กลัวว่าตัวเองจะไม่รอด
การได้ตระหนักถึง “วงจรนิสัยเคยชิน” ช่วยจุดประกายให้เกิดความสงสัยใคร่รู้ในตัวเอง
แล้วคุณล่ะครับ มีวงจรนิสัยเคยชินอะไร ที่ต้องการเปลี่ยนแปลง
ถึงเวลาปิดโหมด Auto!
4 ขั้นตอนในการปรับจูนนิสัย
1. ค้นหานิสัยที่เป็นรูปแบบซ้ำๆ (pattern) ที่ต้องการปรับจูน
2. อะไรคือสิ่งกระตุ้นให้นิสัยนี้เกิดขึ้น
3. หาอะไรที่ช่วยเบรคหรือชะลอนิสัยเดิม
4. แทนที่นิสัยเดิมด้วยนิสัยใหม่
แชร์ประสบการณ์
จุดเริ่ม คือ สังเกตประสบการณ์ (รับรู้ความรู้สึก ความคิด สังเกตการตีความ การตอบสนองของร่างกาย)
เวลามีเสียงโทรศัพท์ เห็นเบอร์จากลูกน้อง ร่างกายสะดุ้ง คิดว่ามีปัญหาอะไร รับสายคุยทันที
ประสบการณ์ภายในเวลาไม่กี่วินาที มีอะไรให้เรียนรู้บ้าง
1.ร่างกายมีนิสัยสะดุ้งเวลามีเสียงโทรศัพท์เข้า
2.นิสัยกลั้นลมหายใจ ยกไหล่
3.นิสัยคิดถึงเหตุการณ์ทางร้าย
4.นิสัยชอบตอบสนองทันที
การปรับจูนนิสัย
พอได้วัตถุดิบที่สังเกตพบจากประสบการณ์ที่เกิดขึ้นในวงจรเดิม ก็นำมาออกแบบวงจรใหม่
เริ่มจาก ปรับโทรศัพท์เป็น โหมดสั่น แทน เวลามีสายเข้า สังเกตร่างกาย ความคิด ความรู้สึก ถ้าใจเต้นเร็วขึ้น กลั้นลมหายใจ ก็รอให้ร่างกายคลายตัวก่อน ดื่มน้ำ ขยับร่างกาย หายใจให้อิ่ม คิดถึงเรื่องดีๆก่อนค่อยโทรกลับ
แล้วก็…ฝึก-ฝึก-ฝึก
จนร่างกายจดจำการตอบสนองรูปแบบใหม่
ขอทิ้งท้ายด้วยคำถาม “ทำไม….?” ที่จะช่วยให้คุณค้นใจตัวเองไปทีละชั้นๆ จนเจอแรงบันดาลใจในการปรับเปลี่ยนนิสัยใหม่
“ทำไมการปรับเปลี่ยนนิสัยนี้ถึงสำคัญสำหรับคุณ?”
เช่น
ทำไมการปรับเปลี่ยนนิสัยชอบคิดถึงเหตุการณ์ทางร้ายถึงสำคัญสำหรับฉัน?
▪️ฉันอยากเป็นคนที่รับมือกับปัญหาด้วยความสุขุม
ทำไมการรับมือกับปัญหาด้วยความสุขุมถึงสำคัญสำหรับฉัน?
▪️เพราะทำให้ฉันรู้สึกเชื่อใจในความสามารถของตัวเองและทำให้ฉันรู้สึกผ่อนคลาย
ทำไมการเชื่อใจตัวเองและความรู้สึกผ่อนคลายถึงสำคัญสำหรับฉัน?
▪️เพราะทำให้ฉันเกิดไอเดียใหม่ๆในการใช้ชีวิต และรู้สึก active
แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าจะถาม “ทำไม…?” ไปถึงไหน >> ร่างกายจะส่งสัญญาณบอกเราเอง โดยแต่ละคนจะเกิดประสบการณ์แตกต่างกัน ที่พบบ่อย เช่น รู้สึกหัวโล่ง ใจฟู รู้สึกเบา รู้สึกเต็ม-อิ่ม เห็นภาพบางอย่างที่ทำให้รู้สึกมีความสุข เกิดความหวัง-กำลังใจ
ขอให้ทุกคนค้นพบ pattern ของนิสัยที่ต้องการปรับจูน และเชื่อมต่อแรงบันดาลใจในการเปลี่ยนผ่านสู่นิสัยใหม่นะครับ 😊 เพื่อตัวตนและชีวิตที่คุณปรารถนา
สรุปเคล็บไม่ลับ! คือ เปิดใจยอมรับนิสัยซ้ำซากที่มี สังเกตทำความเข้าใจความเชื่อมโยง ชัดเจนกับตัวเองว่าอยากเห็นตัวเองเป็นคนแบบไหนในอนาคต เปิดโอกาสให้ตัวเองได้ปรับจูนนิสัยแม้จะอึดอัดใจในช่วงแรก
ขอให้ทุกคนชื่นชอบการเปลี่ยนแปลงให้ชีวิตก้าวหน้า จนติดเป็นนิสัยกันนะครับ
ขอบคุณ cat on a paper ที่ช่วยวาดภาพประกอบบทความ